Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Zamościu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy w Zamościu I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSO Elżbieta Koszel

Protokolant : st. sekr. sądowy Agnieszka Surmacz

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2015 roku w Zamościu

na rozprawie

sprawy z powództwa I. G. i Z. G.

przeciwko (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

I.  oddala powództwo;

II.  nie zasądza od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1197/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 grudnia 2013 r. Z. G. i I. G. wnosili o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego z dnia 11 marca 2012 r., sygn. akt (...), opatrzonego sądowymi klauzulami wykonalności nadanymi postanowieniami Sądu Rejonowego w Zamościu z dnia 6 czerwca 2012r., sygn. akt I Co 844/12 i z dnia 9 lipca 2013 r., nadanymi na rzecz (...) Bank (...) S.A. w W. i przeciwko I. G., sygn. akt I Co 1406/13.

W uzasadnieniu pozwu małżonkowie G. podnosili, że nie kwestionują faktu zawarcia umowy kredytowej z poprzednikiem prawnym pozwanej Spółki, ani przejścia obowiązku po stronie pozwanej. Na zaciągnięcie kredytu przez Z. G. wyraziła zgodę jego małżonka I. G.. Powód poddał się egzekucji do kwoty 300000 zł. Z. G. otrzymał od banku całą kwotę kredytu i spłacał ją według otrzymanych harmonogramów. Na początku 2010 r. bank zaczął naliczać powodowi dodatkowe kwoty opłat, co do zasadności naliczania których Z. G. nie miał pewności. Nadto bez zgody powoda bank zaczął pobierać z różnych jego rachunków, znajdujących się w dyspozycji banku, różne kwoty. W tym czasie bank zaprzestał wysyłania harmonogramów spłat. Powód zwrócił się więc do pozwanego z wnioskiem o udostępnienie odpisu umowy kredytowej i harmonogramu spłat, jednak mimo pisemnych monitów nie otrzymał tekstu umowy aż do września 2013 r., a harmonogramu spłat do dnia wniesienia pozwu. Wobec tego powód powstrzymał się ze spłatą rat kredytowych. Jednocześnie powodowie zaprzeczali, aby na rzecz pozwanego banku powstało prawo postawienia kredytu w stan natychmiastowej wykonalności i jego egzekucji, umowa nie została skutecznie wypowiedziana. Nadto podnosili, że powód przy podpisaniu umowy nie otrzymał jej egzemplarza, kwota objęta tytułem wykonawczym przewyższa ewentualne należności banku, roszczenie uległo przedawnieniu (pozew – k. 1 – 2).

Na rozprawie w dniu 13 marca 2014 r. pełnomocnik powodów jako podstawę prawną żądania pozwu wskazał art. 840 § 1 pkt. 1 k.p.c, a jako przesłankę z tego przepisu – niewłaściwe postawienie kredytu w stan natychmiastowej wykonalności. Przez to należność nie jest wymagalna, gdyż nie doszło do skutecznego rozwiązania umowy kredytowej
(k. 29v.). Takie stanowisko było podtrzymywane do zamknięcia rozprawy (k. 132, 133 – 00: 14:59 – 00:16:00).

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wnosiła o oddalenie powództwa (k. 51 – 52).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje.

Bezspornym jest, że Z. G. zawarł z poprzednikiem prawnym pozwanej Spółki ( (...) Spółką Akcyjną w W.) umowę obrotowego kredytu firmowego (...) w dniu 6 maja 2008 r., na mocy której otrzymał sumę kredytu w wysokości 120 000 zł. Na zawarcie umowy wyraziła zgodę żona kredytobiorcy – I. G. (odpis umowy – k. 53 – 55). W początkowym okresie kredyt był spłacany zgodnie z harmonogramem spłat, które były przesyłane powodowi kwartalnie, w formie wyciągu zawierającego szczegółowe informacje dotyczące kredytu, w tym określające wysokość oraz termin zapłaty rat kapitałowo – odsetkowych lub odsetkowych przypadających do spłaty w okresie kolejnych trzech miesięcy (zgodnie z § 5 ust 3 umowy). Od października 2010 r. problemy finansowe po stronie powoda powodowały nieterminową spłatę rat kredytu i odsetek. Z. G. nie miał wystarczających środków na rachunku wskazanym jako rachunek do spłaty kredytu, jak też innych rachunkach kredytobiorcy w tym banku (działanie banku zgodne z § 7 ust. 1 pkt 1 umowy kredytowej). W związku z powyższym bank zaczął naliczać dodatkowe opłaty za obsługę nieterminowych płatności, określone w Tabeli Opłat i Prowizji Małych firm, zgodnie z § 6 ust. 3 umowy. Powód pozostawał w kontakcie z Wydziałem Windykacji banku, jednak trwale zaprzestał dokonywania spłat kredytu (historia transakcji na rachunku w okresie od 14 maja 2008 r. do 16 kwietnia 2014 r. – k.56 – 79, zeznania powoda – k. 131 – 132, 133 – 00:02:31- 00:14:27). W związku z tym bank pismem z dnia 31 października 2011 r. wypowiedział umowę o obrotowy kredyt firmowy (...), z zachowaniem 30 - dniowego okresu wypowiedzenia, czym nałożył na powoda obowiązek zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami, prowizjami i opłatami należnymi bankowi (wypowiedzenie – k. 85). Przesyłka została skutecznie odebrana przez powoda w dniu 27 grudnia 2011 r. (dokumenty – k. 86 – 89). W dniu 11 marca 2012 r. bank wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, sygn. akt (...). Postanowieniem z dnia 6 kwietnia 2012 r. Sąd Rejonowy w Zamościu w sprawie I Co 844/12 nadał klauzulę wykonalności temu tytułowi egzekucyjnemu z ograniczeniem egzekucji do kwoty 300 000 zł. Postanowieniem z dnia 9 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Zamościu w sprawie I Co 1406 nadał klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) wystawionemu przez (...) S.A. w dniu 11 marca 2012 r. na rzecz wierzyciela (...) Bank (...) S.A z siedzibą w W., na którego przeszły uprawnienia z tytułu egzekucyjnego – (...) S.A. Klauzula wykonalności została nadana temu tytułowi egzekucyjnemu także przeciwko małżonce dłużnika – I. G., z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością ustawową małżeńską. Na podstawie tego tytułu wykonawczego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Zamościu A. S. prowadzi egzekucję w sprawie Km 1926/12 (dokumenty – k. 119 – 123, 33). Postępowaniem egzekucyjnym jest objęta również wierzytelność innego podmiotu. Łączna suma zobowiązań powodów, będących przedmiotem egzekucji w sprawie Km 1926/12 wynosi około 200 000 zł. Egzekucja jest skierowana do nieruchomości, gdzie powód prowadzi działalność w zakresie hotelarstwa i gastronomii (zeznania powodów – k. 131v. – 132, 133- 00:06:34 – 00:14:30).

Taki stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów dołączonych do akt sprawy, których autentyczność i moc dowodowa nie były kwestionowane, w związku z czym są one wiarygodne.

Nie zasługują na wiarę zeznania powodów w tym zakresie, gdzie twierdzą, że Z. G. nie otrzymał egzemplarza umowy kredytowej ani całościowego harmonogramu spłat, do czasu zaprzestania płatności rat kredytu na przełomie lat 2010/2011. Niewiarygodne jest takie twierdzenie, gdyż powodowie nie mieli żadnych wątpliwości odnośnie treści umowy przez okres ponad dwóch lat, spłacali raty wraz z odsetkami, nie monitowali w tym czasie u powoda, że nie dysponują istotnymi dokumentami związanymi z umową kredytu. Powodowie prowadzący działalność gospodarczą znali procedury związane z obrotem dokumentami i ich moc prawną, w działalności korzystali z pomocy księgowego. Z. G. przyznał, że zaczął poszukiwania odpisu umowy w domu dopiero wówczas, gdy bank naliczał dodatkowe opłaty w związku z brakiem możliwości zaspokojenia się ze środków na rachunku powoda, wobec ich braku (zeznania powoda – k. 131v., 133 – 00:06:34 – 00:08:05). Z uzasadnienia pozwu wynika, że powód spłacał kwotę kredytu według otrzymanych harmonogramów (k. 1v.). Na wiarę zasługują natomiast te wyjaśnienia powodów, które pozostają w zgodności z dokumentami zgromadzonymi w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Postawę żądania pozwu stanowi art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem Sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Powód nie kwestionuje przejścia praw po stronie pozwanej.

Istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym w świetle dokumentów złożonych do akt sprawy nie budzi żadnych wątpliwości. Powodowie nie udowodnili, że nie było podstaw do postawienia kredytu w stan wymagalności. Wręcz przeciwnie z historii transakcji (k. 56 – 78) wynika, że powód w sposób niewątpliwy zaniechał spłacania rat kredytu (gromadzenia środków na rachunku, z którego te należności były przez bank pobierane) przed wypowiedzeniem umowy kredytowej. Powód przyznał tę okoliczność. Bank miał pełnomocnictwo do poszukiwania środków pieniężnych na innych rachunkach powoda prowadzonych przez tenże bank, zgodnie z § 7 ust. 1 pkt 1 umowy kredytowej. Strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących na nieprawidłowości naliczenia kwoty kredytu, odsetek, prowizji i opłat należnych bankowi przed wypowiedzeniem umowy kredytu oraz wystawieniem bankowego tytułu egzekucyjnego, czy też innych przyczyn wskazujących na brak podstaw do postawienia kredytu w stan wymagalności. Wątpliwości dłużników co do prawidłowości naliczenia kwot opłat dodatkowych nie zwalniały ich z obowiązków wynikających z umowy kredytowej i nie wystarczają do uznania zasadności powództwa. Istotą procesu opartego na art. 840 § 1 k.p.c. jest wykazanie przez dłużnika niewystąpienia zdarzeń, na których oparto klauzulę wykonalności (m. in. istnienia i zakresu obowiązku stwierdzonego tytułem wykonawczym). Dotyczy to także istnienia odpowiedniej struktury zadłużenia (np. wysokości głównej sumy kredytu, odsetek oraz ich postaci, prowizji, opłat dodatkowych). Ciężar dowodu spoczywa na powodach (tak post. S.N z dnia 4 lipca 2013 r., I CZ 68/13, LEX nr 1365613). Powodowie reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, nie podjęli nawet próby wykazania, że należności naliczone przez bank, objęte bankowym tytułem egzekucyjnym, któremu nadano klauzulę wykonalności były naliczone nieprawidłowo. Podnoszone przez stronę powodową ewentualne niezgodności pomiędzy treścią bankowego tytułu egzekucyjnego a treścią klauzuli wykonalności mogły stanowić podstawę kwestionowania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, a nie podstawę powództwa opozycyjnego (szerzej zob. D. Zawistowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red. J. Gołaczyński, LEX el./2012, uwaga 9 do art. 840). Jest to konsekwencją naturalnego i logicznego założenia, że ocena wymagalności roszczenia objętego bankowym tytułem egzekucyjnym, jako przesłanka nadania klauzuli wykonalności, dokonywana może być nie później, niż w chwili orzekania w przedmiocie tej klauzuli. Stąd w niniejszym postępowaniu nie może być skutecznie podniesiony zarzut rozbieżności między bankowym tytułem egzekucyjnym, a klauzulą wykonalności, nadto w żaden sposób nie udowodniony dokumentami wnioskowanymi przez stronę powodową (k. 48, 119 – 123). Ograniczenie egzekucji do kwoty 300 000 zł wynikało z oświadczenia dłużnika o zgodzie na wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego do tej kwoty i poddaniu się egzekucji do tejże kwoty (oświadczenie Z. G. o poddaniu się egzekucji zawarte w umowie kredytu – k. 54 v.). Należy jeszcze raz podkreślić, że wobec nieterminowych spłat rat kredytu i odsetek bank miał podstawy do naliczenia dodatkowych opłat za obsługę nieterminowej płatności, jak też braku spłaty kredytu w terminie określonym w § 3 ust. 2 umowy (§ 6 ust. 3 umowy), natomiast wobec całkowitego zaprzestania spłat – do wypowiedzenia umowy kredytu i wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego.

Roszczenie pozwanej nie uległo przedawnieniu. Strona powodowa nie wywiodła żadnej argumentacji na potwierdzenie tego zarzutu, natomiast z dokumentów wynika, że pozwana podejmowała czynności prawne niezwłocznie po zaistnieniu podstaw do działania (dokumenty – k. 119 – 123).

Z tych względów, wobec nieudowodnienia przez powodów przesłanek z art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił powództwo.

Orzeczenie o kosztach procesu ma podstawę prawną w art. 102 k.p.c. Sytuacja majątkowa powodów jest trudna. W stosunku do nieruchomości, na której powód prowadzi działalność gospodarczą jest skierowane postępowanie egzekucyjne (licytacja w toku). Powodowie są obciążeni długami w wysokości około 200 000 zł. Uzasadnia to odstąpienie od obciążania ich kosztami procesu poniesionymi przez pozwaną Spółkę.